"LE CRI DU PEUPLE" : Stéphane Parédé : "L'AVOCAT DES PAUVRES ET DES OPPRIME-E-S"

Δεν είναι λοιπόν καθόλου περίεργο που αυτή η πραγματική επιλογή πανικοβάλλει σήμερα τους ανθρώπους του κατεστημένου. Γι΄ αυτό απειλούν σκιαγραφώντας μια κοινωνία που βυθίζεται στο χάος, στη φτώχεια και στη βία αν το “κακό” κόμμα βγεί νικητής. Η απλή δυνατότητα μιας νίκης του ΣΥΡΙΖΑ κάνει όλες τις διεθνείς αγορές να τρέμουν. Και χωρίς έκπληξη παρατηρούμε την επανεμφάνιση της ιδεολογικής προσωποποίησης: οι αγορές ξαναρχίζουν να μιλούν σαν ζωντανοί άνθρωποι, εκφράζοντας την “ανησυχία” τους για τις συνέπειες της εκλογής μιας κυβέρνησης χωρίς λαϊκή εντολή συνέχισης της δημοσιονομικής λιτότητας.

Σιγά σιγά, πίσω από τά σχόλια του ευρωπαϊκού κατεστημένου μιας πιθανής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, αναδύεται ένα όραμα. Την καλύτερη διατύπωση αυτού του οράματος τη βρίσκουμε στο άρθρο των Financial Times ( 19/12/2014), που υπογράφει ο Gideon Rachman : “Ο αδύνατος κρίκος της ευρωζώνης είναι οι ψηφοφόροι της”. Στον ιδανικό κόσμο που οραματίζεται το κατεστημένο, η Ευρώπη θα μπορούσε να απαλλαχθεί από τον “αδύναμο κρίκο”, αφήνοντας στους εμπειρογνώμονες την εφαρμογή των απαραίτητων οικονομικών μέτρων. Και αν θα έπρεπε να συνεχιστεί ο θεσμός των εκλογών, ο σκοπός τους θα ήταν η επιβεβαίωση της συναίνεσης των εμπειρογνωμόνων.

Από αυτή τη σκοπιά, οι ελληνικές εκλογές φαντάζουν σαν εφιάλτης. Πως λοιπόν το κατεστημένο θα μπορούσε να αποφύγει αυτή τη καταστροφή; Ο πιο σίγουρος τρόπος θα ήταν ο εκφοβισμός των ψηφοφόρων, λέγοντάς τους: “Νομίζετε πραγματικά πως υποφέρετε αυτό το καιρό; Και που να δείτε! Αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στην εξουσία, θα νοσταλγήσετε τη ξένοιαστη ζωή που περάσατε μέχρι τώρα!”

Θα μπορούσαμε επίσης να φανταστούμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαταλείπει την Ευρώπη (ή πως η Ευρώπη τον διώχνει) με απρόβλεπετες συνέπειες, ή, πως η άσκηση της εξουσίας του καταλήγει σε ένα “θλιβερό συμβιβασμό”. Αυτή η τελευταία δυνατότητα θα μπορούσε μάλιστα να δημιουργήσει έναν άλλο φόβο: όχι τον φόβο μιας “μη ορθολογικής” συμπεριφοράς του ΣΥΡΙΖΑ μετά τη νίκη του, αλλά αντίθετα, τον φόβο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα ενδώσει σε ένα “ρεαλιστικό” συμβιβασμό που θα απογοητεύσει τους ψηφοφόρους του, δημιουργώντας έτσι δυσαρέσκεια, την ενέργεια της οποίας δεν θα μπορούσε πια να χρησιμοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ως καλό αγωγό ...

Τι περιθώρια ευελιξίας θα μπορούσε να έχει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Παραφράζοντας τον αμερικανό πρόεδρο Μπους, δεν θα πρέπει να υποτιμάμε την διαβρωτική δύναμη του διεθνούς κεφαλαίου, κυρίως όταν αυτή συνδυάζεται με τη δολιοφθορά ενός ελληνικού γραφειοκρατικού διεφθαρμένου και πελατειακού κράτους. Μπορεί πραγματικά να επιβάλει ριζικές αλλαγές μια νέα κυβέρνηση υπό αυτές τις συνθήκες ;

Τη παγίδα αυτή διατυπώνει με σαφήνεια ο Τομά Πικετί στο βιβλίο του “Το κεφάλαιο στον εικοστό πρώτο αιώνα”, υποστηρίζοντας πως πρέπει να αποδεχτούμε τον καπιταλισμό ως μόνο αξιόπιστο σύστημα. Κατά συνέπεια, δεν έχουμε άλλα περιθώρια από το να επιτρέψουμε στον καπιταλιστικό μηχανισμό να λειτουργεί ελεύθερα, στη δική του σφαίρα, αναθέτοντας παράλληλα την άσκηση της ηθικής δικαιοσύνης σε ένα δημοκρατικό θεσμό εξουσίας, ο οποίος θα ρυθμιζει τους κανόνες που διέπουν το οικονομικό σύστημα, αναλαμβάνοντας επίσης την ανακατανομή του πλούτου.

Η λύση αυτή είναι ουτοπική με την στενότερη ερμηνεία του όρου. Ο Πικετί ξέρει καλά πως το μοντέλο που προτείνει θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο αν εφαρμοστεί σε διεθνή κλίμακα, χωρίς το εμπόδιο των συνόρων των εθνικών κρατών. (Διαφορετικά, το κεφάλαιο θα μπορούσε να βρει καταφύγιο στις χώρες με μειωμένη φορολογία). Μια διεθνής λύση τέτοιου τύπου, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός υπερεθνικού οργάνου εξουσίας που θα διαθέτει και το κύρος και τα απαραίτητα μέσα ελέγχου. Η δημιουργία ωστόσο ενός τέτοιου θεσμού, είναι αδιανόητη στο πλαίσιο του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος και των παρελκομένων πολιτικών μηχανισμών. Αν υπήρχε αυτή η
δυνατότητα, το πρόβλημα των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων θα είχε ήδη επιλυθεί. Για να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο, δεν υπάρχει παρά μια λύση. Να κόψουμε τον γόρδιο δεσμό και να αναλάβουμε ένα σχέδιο δράσης. Ξέροντας, πως δεν πρέπει να περιμένουμε τις τέλειες συνθήκες για να δράσουμε: κάθε πρωτοβουλία λαμβάνεται εξ ορισμού “πριν”. Χρειάζεται πάντα μια αρχή για να οριστεί μια καινούργια πράξη. Αρκεί μόνο να συνυπολογιστούν οι μεταγενέστερες συνέπειές της.

Είναι δηλαδή εντελώς ουτοπικό να φανταστούμε πως μπορούμε να διατηρήσουμε το καπιταλιστικό σύστημα όπως λειτουργεί σήμερα, προσθέτοντας απλά έναν υψηλότερο φορολογικό συντελεστή σύμφωνα με τον Πικετί.

Και τι γίνεται με το φαραωνικό δημοσιονομικό χρέος; Η ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα, μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: «επέκτεινε και προσποιήσου» ( επέκτεινε την εξόφληση των δανείων και προσποιήσου ότι όλα τα χρέη τελικά θα εξοφληθούν).

Γιατί όμως η αυταπάτη της εξόφλησης είναι τόσο πεισματική; Δεν είναι μόνο γιατί η σκέψη της εξόφλησης του χρέους είναι καθησυχαστική για τους γερμανούς ψηφοφόρους. Ούτε γιατί η διαγραφή του ελληνικού χρέους θα οδηγούσε άλλες χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, να διατυπώσουν το ίδιο αίτημα.

Οχι. Η εμμονή αυτή πηγάζει μόνο από την θέληση κάποιων να μην εξοφληθεί εντελώς το χρέος. Οι πιστωτές και οι διαχειριστές του χρέους κατηγορούν επίσης τις υπερχρεωμένες χώρες πως δεν αισθάνονται αρκετά ένοχες. Τις κατηγορούν μάλιστα πως αισθάνονται αθώες. Η πίεση αυτή αντιστοιχεί απόλυτα στο υπερεγώ της ψυχανάλυσης. Οπως σωστά το είχε διατυπώσει ο Φρόυντ, το παράδοξο του υπερεγώ είναι πως η ενοχή είναι ανάλογη της υπακοής στις ηθικές προσταγές του. Φανταστείτε λοιπόν έναν διαστροφικό δάσκαλο που δίνει δύσκολες εργασίες στους μαθητές του και τους χλευάζει σαδιστικά όταν τους βλέπει να διακατέχονται από άγχος και πανικό. Ο κύριος στόχος της χορήγησης του χρηματικού δανείου δεν είναι η εξόφλησή του με κέρδος. Είναι η απεριόριστη επέκταση του για να υποχρεώσει τον οφειλέτη να παραμένει σε κατάσταση διαρκούς εξάρτησης και υποταγής.

Πριν από δέκα χρόνια, η Αργεντινή αποφάσισε να εξοφλήσει το χρέος της στο ΔΝΤ, πριν από τη λήξη της ταχθείσας προθεσμίας (με τη βοήθεια της Βενεζουέλας). Η αντίδραση του ΔΝΤ ήταν απορίας άξια: αντί να επιδείξει ικανοποίηση για την αποπληρωμή του δανείου, το ΔΝΤ (ή μάλον οι ανώτατοι αξιωματούχοι του) ανησύχησε μήπως η Αργεντινή εκμεταλλευτεί την νέα ελευθερία και ανεξαρτησία της έναντι των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και εγκαταλείψει την δημοσιονομική λιτότητα, κάνοντας ανεύθυνες δαπάνες...

Το χρέος χρησιμοποιείται ως δικαίωμα ελέγχου και επιβολής κανόνων στον οφειλέτη. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να διατηρείται πάντα σε μια κλίμακα προοδευτικής εξέλιξης. Κατά συνέπεια, υπάρχει μόνο μια προφανής, σωστή λύση: Αφού όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να εξοφλήσει το χρέος της, θα πρέπει να βρεθεί το απαραίτητο θάρρος για την διαγραφή του. Οι οικονομικές συνέπειες είναι εύκολα διαχειρίσιμες. Χρειάζεται μόνο πολιτική βούληση.

Αυτή είναι και η μόνη μας ελπίδα να σπάσει ο φαύλος κύκλος της νεοφιλελεύθερης τεχνοκρατίας και των αντιμεταναστευτικών νευμάτων. Αν δεν κάνουμε κάτι, άλλοι, όπως η Χρυσή Αυγή ή το UKIP, θα το κάνουν στη θέση μας.

Στις Σημειώσεις για τον ορισμό της κουλτούρας, ο μεγάλος συντηρητικός Τ.Σ. Ελιοτ, επισημαίνει ότι κάποιες φορές, η μόνη δυνατή επιλογή είναι μεταξύ αίρεσης και απιστίας. Δηλαδή κάποτε, ο μόνος τρόπος αναβίωσης μιας θρησκείας είναι η ρήξη με το ετοιμοθάνατο δόγμα. Σ΄αυτό ακριβώς το σημείο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στη σχέση μας με την Ευρώπη: Μόνο μια νέα “αίρεση” (που εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ ) μπορεί να σώσει αυτό που αξίζει να σωθεί από την ευρωπαϊκή κληρονομιά: τη δημοκρατία, την εμπιστοσύνη στο λαό, την ισότιμη αλληλεγγύη... Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ηττηθεί, η Ευρώπη που θα επικρατήσει θα είναι η “Ευρώπη των ασιατικών αξιών” που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με την Ασία: υποδηλώνει μόνο την τάση του σύγχρονου καπιταλισμού αναστολής της δημοκρατίας.

Η πιο πολύτιμη ευρωπαϊκή κληρονομιά μας θα έχει τεθεί σε κατάσταση ομηρείας...

Μετάφραση: Βασιλική Παπαδάκη

http://www.humanite.fr/stis-25-ianoyarioy-eimaste-oloi-ellines-563322

Un curieux mélange d’effervescence,d’euphorie et d’inquiétude règne, ce matin, dans les locaux d’« ERT open ». L’épilogue de près de vingt mois de lutte est-il aussi proche que nous l’assurent les journalistes de l’audiovisuel public licenciés qui font vivre, bénévolement, la radio publique ? Tous en sont convaincus : si la gauche arrivait au pouvoir à Athènes, dimanche prochain, la réouverture de la radiotélévision publique serait son premier geste. L’écran noir de l’ERT avait suscité un profond émoi dans la société grecque. Il est devenu, bien audelà des frontières du pays, un symbole de la brutalité des mesures d’austérité dictées par la troïka et appliquées avec zèle par le gouvernement de coalition dirigé par le conservateur Antonis Samaras.

Ils tiennent à bout de bras 19 chaînes de radios locales

La fermeture sans préavis de la radiotélévision publique grecque, le 11 juin 2013, avait entraîné la mise à la porte de près de 2 700 salariés, dont 677 journalistes, licenciements jugés « non valides » en première instance par la justice. Depuis, la chaîne Nerit, créée pour remplacer l’ERT, n’a pas tenu les promesses d’indépendance éditoriale. Les accusations de népotisme et de gaspillage dont le gouvernement Samaras accablait l’ERT n’épargnent pas la nouvelle chaîne, qui, sèche et hésitante, connaît un naufrage en termes d’audience.

Plusieurs centaines d’anciens de l’ERT opposés au « coup d’État de l’écran noir » continuent, eux, de produire bénévolement des programmes radiophoniques et télévisés. Ils tiennent à bout de bras 19 chaînes de radios locales et une chaîne de télévision régionale, à Thessalonique. Sans salaires, avec la seule énergie d’une lutte, qui, répètent-ils, ne concerne pas seulement leurs emplois, mais la démocratie. Vaggelis Papadimitriou est de ceux-là. Nous le retrouvons dans les étroits studios qu’occupent ces quelques irréductibles dans la banlieue d’Athènes, juste en face de l’imposant immeuble historique de l’ERT, aujourd’hui surmonté du glacial logo de Nerit. Après vingt ans d’expérience comme reporter au service politique de la radio publique, ce journaliste a appris sa mise à l’écart et celle de ses confrères en découvrant l’écran noir de l’ERT. Si sa situation matérielle est, comme celles de tous les bénévoles en lutte, désastreuse, il a découvert avec l’expérience d’« ERT open » une nouvelle façon de faire son métier.

« Syriza l’emportera et nous retrouverons notre travail. Mais il est hors de question de jouer les petits soldats d’une quelconque propagande, comme celle que distille la nouvelle chaîne Nerit. Nous rêvons d’une radio télévision libre, avec plus de démocratie et une réelle liberté d’opinion. Nous n’accepterons aucune tutelle gouvernementale », tranche-t-il. Face au micro, l’invité de l’émission politique du jour est Odysséas Boudouris. Ce médecin, fondateur de la section grecque de Médecins du monde, siège au Parlement. D’abord élu sous les couleurs du Pasok, il en a été exclu en 2012 pour avoir refusé de voter pour le second plan d’austérité. Passé par Dimar (Gauche démocrate), il est aujourd’hui candidat à Athènes pour Syriza. « Participer à des émissions d’“ERT open” n’est pas seulement un acte de solidarité. Les programmes alternatifs proposés ici rencontrent une large audience, assure-t-il. La fermeture de l’ERT symbolise l’autoritarisme avec lequel se sont imposées les politiques néolibérales. Il leur fallait bafouer la démocratie et la légalité pour contrôler l’opinion publique. Si la gauche gagne ces élections législatives, la réouverture de l’ERT devra être immédiate et revêtir un aspect symbolique positif. »

L’austérité a durement affecté le secteur des médias

Au-delà de l’affaire ERT, l’austérité a durement affecté le secteur des médias, jugé trop peu rentable ou trop récalcitrant. Dans le classement mondial de Reporters sans frontières, la Grèce a perdu plus de cinquante places en l’espace de cinq ans. En 2013, le pays se classait à la 99e place. « La mise au pas de ceux qui produisent l’information est une condition de l’austérité. Depuis quatre ans, sur ordre du pouvoir politique, les grands médias répètent aux Grecs qu’ils méritent ce qui leur arrive. Des milliers de journalistes ont été licenciés, des reporters sont régulièrement cibles de violences policières lorsqu’ils couvrent des manifestations et des luttes sociales », constate George Youkakis, du syndicat des journalistes de la presse écrite.

Un épisode récent résume bien l’idée que les tenants de l’austérité se font de la liberté de la presse et du rôle des journalistes. À la veille de l’élection avortée du président grec par le Parlement, le premier ministre Antonis Samaras s’est invité sur les écrans de télévision. Il a fait lui-même les questions et les réponses, concluant par ces mots : « C’est fini, bonne nuit. » « Les deux journalistes censés conduire l’entretien n’ont pas décroché un mot. Ils se sont contentés de hocher la tête. De vrais pots de fleurs », grince Vaggelis Papadimitriou. Dans la ruche de l’« ERT open », tous sont absorbés par la couverture de la campagne électorale. Suspendus aux résultats de dimanche, les journalistes veulent croire que l’ERT, « fermée pour des raisons politiques, rouvrira grâce à une décision politique ».

http://www.humanite.fr/syriza-promet-de-rendre-des-couleurs-lecran-noir-dert-563204